Testament – jakie ma znaczenie?

Większość osób w wieku 40+ posiada syndrom “nieśmiertelnego”. Tymczasem wystarczy na prawdę niewiele aby najbliższa osoba odeszła w przeciągu kilku godzin.

Niech przestrogą będzie tu historia mojej mamy, która zmarła 22.02.2024 zaledwie w 3godz. będąc pod stałą opieką lekarzy. Wprawdzie miała 72l. ale jak na ten wiek trzymała się bardzo dobrze. O godz. 16:00 przyjechało pogotowie na wezwanie telefoniczne z podejrzeniem zawału serca. Niestety lekarze nie dostali się tak szybko do mieszkania jakby mogli, bowiem sąsiad miał remont i nie słyszał domofonu. Środek miast – Kraków – 4 min od lokalizacji pogotowia. o 18:00 miała ciężką operację. Nie udało się jej uratować zmarła na krótko przed 20:00.

Testament – czy wypada?

Niemal tydzień przed śmiercią prosiłem mamę, aby z ojcem podpisali testament krzyżowy, tzn. mąż przepisuje wszystko na żonę, żona wszystko na męża. Taki testament może być sporządzony odręcznie. Zasady sporządzania testamentu reguluje Kodeks Cywilny (Rozdz. II – Formy testament Art 949 – 955.. Przy tej najprostszej formie testamentu wystarczy, że Spadkodawca sporządzi testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą. Brak daty nie pociąga za sobą nieważności testamentu własnoręcznego, jeżeli nie wywołuje wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów.

Testament może być sporządzony również notarialnie (Art. 950). Nie wiele osób wie, że testament może być również sporządzony w trybie urzędowym. Spadkodawca w obecności dwóch świadków oświadczy swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. Oświadczenie to spisuje się w protokole z podaniem daty jego sporządzenia. Protokół odczytuje się spadkodawcy w obecności świadków. Protokół powinien być podpisany przez spadkodawcę, przez osobę, wobec której wola została oświadczona, oraz przez świadków. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu, należy to zaznaczyć w protokole ze wskazaniem przyczyny braku podpisu.

Brak testamentu to przede wszystkim problemy dla spadkobierców a nie dla spadkodawcy. Niestety wiele osób zwleka z tym do “nigdy” zakładając, że ich to nie dotyczy.

Brak testamentu – skutki

W przypadku braku testamentu, zadziałają przepisy określone w Prawie spadkowym. Prawo spadkowe określa przede wszystkim zakres uprawnień podlegających dziedziczeniu.Ponadto określa zasady nabywania praw i obowiązków spadkowych.

W moim przypadku wszystkie nieruchomości i ruchomości zostały podzielone wg reguły:

  • 1/2 praw do nieruchomości i ruchomości (samochody, kosiarki, meble, sprzęt AGD …. wszystko) oraz do zobowiązań obejmuje współmałżonek
  • Pozostałą 1/2 praw obejmują zstępni (współmałżonek i dzieci) w równych częściach, przy czym małżonek nie mniej niż 1/4. W moim przypadku ta część spadku została podzielona na 3 części. Zatem stałem się właścicielem 1/6 kosiarki, telewizora, telefonu, mebli, etc.

Aby jednak ten spadek mógł przejść na mnie wszyscy spadkobiercy u notariusza muszą podpisać Akt poświadczenia dziedziczenia.

  • Aby mozna było sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia, konieczny będzie: akty skrócone urodzenia wszystkich, którzy się stawiają w roli spadkobierców, zupełny akt małżeństwa spadkobierców (dzieci zmarłej osoby), akt małżeństwa (współmałżonek zmarłej), odpis aktu zgonu współmałżonka, odpis zupełny aktu małżeństwa córki zmarłej osoby, numery ksiąg wieczystych. Z pełną listą najlepiej skontaktować się z notariuszem gdzie ma być sporządzony akt dziedziczenia i dowiedzieć się co jeszcze jest potrzebne. Najgorzej mają Ci co nie mieszkają na stałe w Polsce i na dodatek się rozwiedli. Zanim pójdą do notariusza muszą zarejestrować rozwód w Polsce – a to trwa….
  • Do momentu sporządzenia Aktu poświadczenia dziedziczenia nic nie można zrobić ani z nieruchomością ani z ruchomością
  • Z ciekawym skutków to fakt, że jeżeli współmałżonkowie mieli dwa samochody i zostały one nabyte w trakcie trwania małżeństwa to nagle 1/2 samochodu, do której miała zawsze prawo zmarła osoba jest dziedziczona w zasady 1/2 + nx1/3. Nagle, przestaje być właścicielem samochodu, którzy jeździłem na codzień….
  • Jeżeli jedno z zstępnych (cyn, córka) zmarli przed śmiercią spadkodawcy, to spadek ten przechodzi na dzieci zmarłego spadkobiercy…